Ngữ văn – môn học “đặc thù” trong thi tốt nghiệp, tuyển sinh đại học

Môn Ngữ văn là nguyên nhân dẫn tới những điều chỉnh quan trọng trong cấu trúc đề thi THPT, giúp đề thi nói riêng, môn Ngữ văn nói chung có giá trị thực tiễn cao cho thực tế cuộc sống, con người.

Ngữ văn trong tất cả mọi bình diện

Kì thi THPT được bắt đầu tổ chức từ năm 2016 đến năm 2019. Mỗi năm, Bộ GD&ĐT đều có những thay đổi về nội dung và hình thức của các bài thi, trong đó điểm nổi bật nhất là việc chuyển sang dạng thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan.

Tuy nhiên, duy chỉ có môn Ngữ văn là thi Tự luận do những yếu tố đặc thù của môn học. Năm nay, do ảnh hưởng của đại dịch nên việc dạy và học ở các nhà trường, kỳ thi THPT quốc gia phải tạm dừng, trở lại là kỳ thi tốt nghiệp THPT với mục đích chính là xét công nhận tốt nghiệp THPT. Các trường đại học được trao quyền tự chủ tuyển sinh, nhưng vẫn có thể sử dụng kết quả thi tốt nghiệp làm căn cứ tuyển sinh đại học.

bergama escort

Điều này xuất phát từ đặc điểm và vai trò cực kì quan trọng của môn Ngữ văn trong tất cả mọi bình diện, mọi ngành nghề, mọi hoạt động của cuộc sống con người – văn là người, nên dạy văn cũng là dạy người, là dạy cách làm người, từ đường ăn ý ở, luân thường đạo lí, cách giao tiếp, ứng xử, góp phần giáo dục nhân cách, giáo dục năng lực thẩm mĩ… cho đến cách thiết lập văn bản nói và viết, cách dùng từ, đặt câu…chuẩn mực, chính xác về giá trị biểu đạt, thuyết phục trong giá trị biểu cảm…

Điều chỉnh quan trọng trong cấu trúc đề thi

Ý thức được vị trí, vai trò không thể phủ nhận của môn Ngữ văn những năm gần đây, đề thi môn Ngữ văn có giá trị thực tiễn cao cho thực tế cuộc sống, con người.

Từ năm 2013 trở về trước, đề thi Tốt nghiệp THPT chỉ có dạng câu hỏi kiểm tra kiến thức, cụ thể là kiểm tra những kiến thức về tác giả, tác phẩm thuộc văn học Việt Nam hoặc văn  đề thi tốt nghiệp THPT năm 2010: Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn M. Solokhop?).

Tới đề thi tốt nghiệp THPT năm 2014, câu hỏi kiểm tra kiến thức đã được thay bằng kiểu câu hỏi Đọc hiểu – đây là sự đổi mới rất tích cực và cần thiết trong cách ra đề hướng tới mục tiêu phát triển năng lực học sinh.

Năng lực nghe hiểu khi giao tiếp trực tiếp, khả năng đọc hiểu một văn bản bất kì có thể gặp trong cuộc sống hàng ngày luôn là vấn đề với rất nhiều người Việt hiện nay – hiểu sai, hiểu lệch…luôn là những nguyên nhân gây hạn chế cho tương tác, phản cả trong giao tiếp, thậm chí bất lợi cho học tập, làm việc…

Một ví dụ thường gặp trong cuộc sống hiện nay, đó là hiện tượng chủ nhân một bài viết ( Status) trên trang cá nhân gửi gắm một thông điệp nào đó, nhưng bạn bè vào comment hầu như đều không “đọc” ra thông điệp, nên hoặc chỉ khen ảnh, hoặc comment kiểu “ông nói gà,, bà nói vịt”, thậm chí có thể tương tác phản cảm…

Kiểu câu hỏi đọc – hiểu được đưa vào đề thi THPT, vào quá trình dạy, học, ôn luyện cho học trò đã đáp ứng đúng nhu cầu thực tế khi tương tác xã hội là xuất phát điểm cho mọi thành công của con người.

Với các cấp độ từ nhận biết, tới thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao, các câu hỏi đọc hiểu sẽ thực sự đáp ứng tốt nhất mục tiêu dạy học phát triển năng lực cho học sinh;

Học sinh cần dành một phần thời gian đặc biệt quan trọng cho việc luyện kiểu bài đọc hiểu, các em cần hệ thống hóa kiến thức tiếng Việt, có tri thức mang tính công cụ để trả lời kiểu câu hỏi nhận biết, luyện các phương pháp trả lời các câu hỏi đọc hiểu theo 4 mức độ;

Giai đoạn cuối cần ôn chuyên đề đọc hiểu với mục đích khái quát những vấn đề chính trong nội dung, phương pháp của kiểu bài đọc hiểu, giúp các em có thể nâng cao điểm số trong hai tháng học cuối.

Không chỉ đối với thí sinh tham gia kì tuyển sinh năm nay, đối với các học sinh sinh năm 2003, tức là sẽ tham gia kì thi tuyển sinh 2021 cũng hết sức lưu ý, phần đọc hiểu có thể có trong các kì thi của các trường không thuộc khối trường xã hội.

Theo Tiến sĩ Ngữ văn Trịnh Thu Tuyết