Thời cách mạng 4.0: Ngành nào biến mất, ngành nào lên ngôi?

Một số ngành có thể dần biến mất

Chúng ta đang ở trong những thập niên đầu tiên của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, chính vì thế, nghề nghiệp trong xã hội có rất nhiều chuyển biến so với trước đây. Thậm chí, một số công việc truyền thống đang có nguy cơ biến mất. Đáng nói, những ngành nghề có nguy cơ chiếm tới trên 90% như nhân viên tín dụng, lễ tân, tư vấn tài chính, lái xe taxi. Những ngành nghề như nấu đồ ăn nhanh, nhân viên pha chế rượu, tư vấn thông tin pháp lý... có tỉ lệ "biến mất" từ 58 đến 77%.

Trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0, tự động hoá và số hoá cũng sẽ rõ ràng hơn trong môi trường làm việc. Máy móc, robot, trí tuệ nhân tạo, công nghệ thông tin đang nhanh chóng thâm nhập nơi làm việc trên toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

Số liệu của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho biết, chưa rõ tự động hóa sẽ ảnh hưởng khi nào và như thế nào đến tính chất, số lượng việc làm của Việt Nam, nhưng ước tính tỉ lệ mất việc làm do ứng dụng công nghệ ở Việt Nam sẽ là từ 10 đến 70%.

Quá trình cơ giới hóa trong lĩnh vực tạo việc làm lớn nhất của Việt Nam, tức là sản xuất nông nghiệp cũng sẽ có những thay đổi nhất định khi máy móc thay thế lao động làm thuê tạo ra số lượng, chất lượng cao hơn. Một dự báo gần nhất cũng cho rằng, nhiều công việc sẽ bị thay thế bởi robot trong 10 năm nữa.

Song song với việc một số ngành nghề có thể biến mất, thế giới cũng có không ít ngành nghề trở nên phổ biến hơn như chuyên gia phân tích đám mây, người sáng tạo nội dung trên YouTube, kĩ sư IA, lập trình ứng dụng, kĩ thuật viên điện thoại di động, phân tích web, thiết kế thực tế ảo, nhà khoa học dữ liệu, chuyên gia trải nghiệm người dùng... Dự đoán cũng sẽ có những công việc chưa từng có trong hình dung của chúng ta, giúp con người thành danh và giàu có.

Ngành kỹ thuật, công nghệ đang là thời thượng

Trong số nhiều ngành có cơ hội phát triển trong tương lai gần, những lĩnh vực có gắn với các từ khóa như số hóa, dữ liệu, thông minh và innovation (đổi mới sáng tạo)... đang là thời thượng của Việt Nam và thế giới. Tỉ lệ sinh viên các ngành kĩ thuật còn khá khiêm tốn so với những ngành khác. Vì vậy, trong thời gian tới, nhu cầu nhân lực trong những ngành kĩ thuật, công nghệ sẽ rất lớn và sinh viên ra trường dễ có việc làm.

Bên cạnh đó, các ngành học liên quan đến hạ tầng, như công nghệ xây dựng giao thông (gắn với thông minh và tăng trưởng xanh), cả Việt Nam và thế giới đều có nhu cầu rất cao về nguồn nhân lực. Các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn cùng với những lĩnh vực kinh tế gắn với thương mại điện tử, vận hành nền kinh tế số và luật học, các lĩnh vực khoa học sức khỏe... đương nhiên cũng sẽ là những lĩnh vực mà toàn cầu có nhu cầu rất cao trong thời gian tới.

Nhóm ngành kinh doanh kĩ thuật số - thương mại điện tử cũng sẽ phát triển và trở thành xu thế mua sắm trong tương lai là dự đoán của bà Nguyễn Thu Trang - Giám đốc Dịch vụ tuyển dụng và Tư vấn nhân sự của ManpowerGroup Việt Nam. Tuy vậy, nguồn cung nhân lực cho mảng thương mại điện tử còn khan hiếm vì đây là ngành mới nổi tại Việt Nam. Các nhà đầu tư không ngừng rót vốn và sẵn sàng trả mức lương cao để thu hút nhân tài trong mảng này.

Ở góc độ giải trí, nhóm ngành sáng tạo nội dung trên nền tảng số đặc biệt phát triển ngay cả khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát. Báo cáo về kĩ thuật số Digital 2019 của We Are Social và Hootsuite (những doanh nghiệp hàng đầu về sáng tạo và quản lí mạng xã hội) cho thấy, 97% người Việt đang sử dụng điện thoại di động, 72% có điện thoại thông minh, 43% có máy tính và 13% có máy tính bảng.

Chính thói quen giải trí, xem video và mua sắm trực tuyến của người dùng đã khiến nhu cầu nhân lực nhóm ngành sáng tạo nội dung trên nền tảng số tăng cao.

Một số ngành học tiêu biểu trong nhóm ngành này có thể kể đến như truyền thông, Digital Marketing, thiết kế ứng dụng sáng tạo và làm phim kĩ thuật số.

Theo Lao động